بررسی ساختار صرفی فعل فارسی در چارچوب نظریه کلمه و صیغگان

نویسندگان

اردشیر ملکی مقدم

علی محمد حق شناس

حیات عامری

چکیده

هدف از این تحقیق توصیف ساختمان تصریفی فعل فارسی بر اساس نظریۀ صرفی کلمه و صیغگان است. تلاش این تحقیق روشن کردن این مساله است که صیغگان یا الگوهای تصریفی فعل در زبان فارسی دارای چه ماهیت یا سرشتی هستند و اینکه  نقش های چندگانه الگوهای تصریفی مانند شخص  و شمار  را چگونه می شود از یکدیگر تفکیک و به طور شفاف بیان کرد. به همین منظور بر مبنای کتاب‏های دستور زبان فارسی جملاتی استخراج شدو ساختارهای موجود در فعل‏های این جملات بررسی و تحلیل شد. این ساختارها عبارت‏اند از: ساختارهای شخص و شمار، ساختارهای وصفی، ساختارهای جهتی، ساختارهای مصدری، ساختارهای وجهی.نتایج به دست آمده نشان داد که  با استفاده از روش کلمه و صیغگان تناظر یک‏به‏چند یا چند‏به‏یک مشخصه‏های تصریفی فعل در زبان فارسی قابل تبیین است. مدل کلمه و صیغگان به این دلیل که به واژه به عنوان یک کل نگریسته می‏شود با روش هایی چون عنصر و ترتیب و یا عنصر و فرآیند فرق دارد که در آن ها کلمات پیچیدۀ ساختواژی و معنایشان را عمدتاً به واسطۀ تقسیم آن ها به توالی از واحدهای مجزا بررسی می کنند. همچنین روشن شد که: صیغگان یا الگوهای تصریفی فعل در زبان فارسی ماهیت صرفی- نحوی دارند  و اینکه با قائل شدن به الگوی لایه ای برای فعل فارسی می‏توان نقش های چندگانه الگوهای تصریفی فعل فارسی را از یکدیگر تفکیک کرد؛ بدین ترتیب توجیه و تبیین ویژگی‏ها و مشخصه‏های فعل فارسی با استفاده از این مدل امکان‏پذیر می‏شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ساختمان صرفی فعل فارسی در زمان‌های کامل

در کتاب­های دستور زبان فارسی و مطالعات زبانی ساختمان فعل فارسی را در زمان‌های کامل مرکب از صفت مفعولی (یا اسم مفعول) بعلاوة فعل کمکی و یا فعل ربطی معرفی‌ می‌کنند که این نظر به دلایل متعدد غیرقابل پذیرش است. در این پژوهش با ذکر دلایل متعددِ زبانی به تجزیه و تحلیل ساختمان صرفی فعل فارسی در زمان‌های کامل ‌پرداخته‌ایم. در فارسی معاصر شناسه جزء لاینفک فعل است و نیز در زمان‌های کامل یک عنصر دستوری لاز...

متن کامل

بهبهانی، گویش یا لهجه؟ (بررسی ساختار صرفی فعل در زبان محلی بهبهانی)

در این تحقیق سعی بر آن بوده که با مورد بررسی قرار دادن زبان محلی بهبهانی مشخص گردد که این زبان محلی از دیدگاه زبان شناسی در کدام یک از دو گروه گویش یا لهجه قرار می گیرد. بدین منظور با استفاده از تعاریف مربوطه در این زمینه و استفاده از نتایج بررسی های پیشین که در این گویش صورت گرفته است، ساختار صرفی افعال برای زمان های مختلف در این گویش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی ها نشان داد که این زبان م...

متن کامل

مباحث صرفی اسم در عربی و فارسی (ساختمان کلمه، مصدر و اسم مصدر، معرفه و نکره، اسم فعل، نسبت، تصغیر)

علم صرف از آن جهت که علم پرداختن به واحد زبانی کلمه است، از دیرباز مورد توجه خاص دستورنویسان بوده است. نیز از زمانی که مطالعات زبان شناسی رواج یافته است، تطبیق ادبیات دو زبان با یکدیگر از مطالعات پرطرفدار زبان شناسی به شمار می آید. در کنار تطبیق ادبی میان دو زبان، تطبیق دستوری نیز علاقه مندان خاص خود را دارد. مقولات صرفی در هر زبان اقسام گونه گونی دارد که بی شک یکی از آن اقسام، اسم است. در ای...

15 صفحه اول

تحلیل ساختار فعل مرکب در گویش فارسی اردکان یزد

گویش اردکان یزد یکی از گویش‌های فارسی استان یزد است که وجود تعداد زیادی از افعال مرکب در این گویش، توجه هر زبانشناسی را به خود جلب می‌کند. هدف از مقالۀ حاضر بررسی ساختاری انواع فعل مرکب در این گویش است. این مقاله می‌کوشد تا به این سؤالات پاسخ دهد: آیا افعال مرکب در این گویش را می‌توان بر اساس دسته‌بندی فعل مرکب دبیرمقدم (1374) توجیه کرد؟ در ساخت فعل مرکب در این گویش، چه نوع ترکیب‌هایی بیشتر دید...

متن کامل

بهبهانی، گویش یا لهجه؟ (بررسی ساختار صرفی فعل در زبان محلی بهبهانی)

در این تحقیق سعی بر آن بوده که با مورد بررسی قرار دادن زبان محلی بهبهانی مشخص گردد که این زبان محلی از دیدگاه زبان شناسی در کدام یک از دو گروه گویش یا لهجه قرار می گیرد. بدین منظور با استفاده از تعاریف مربوطه در این زمینه و استفاده از نتایج بررسی های پیشین که در این گویش صورت گرفته است، ساختار صرفی افعال برای زمان های مختلف در این گویش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی ها نشان داد که این زبان م...

متن کامل

بررسی ساختار صرفی جای‌نام‌های استان همدان

جای‌نام‌ها مجموعه‌ای از واژگان هستند که از روزگارانِ گذشته برجا مانده‌اند. در این مقاله ضمن تعریفِ جای‌نام‌شناسی و انواع جای‌نام‌ها از دید زبان‌شناسی، به ارائۀ روشی زبان‌شناختی برای تحلیل ساختار واژگان و دسته‌بندی جای‌نام‌ها پرداخته شده است. یکی از قدم‌های بنیادین برای بررسی درزمانی و هم‌زمانیِ جای‌نام‌ها، بررسی آن‌‌ها از دیدگاه صرفی است. از آنجا که جای‌نام‌ها، به‌عنوان مقولات زبانی، درطول‌زمان در...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
جستارهای زبانی

ناشر: دانشگاه تربیت مدرس

ISSN 2322-3081

دوره

شماره مقالات آماده انتشار 2016

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023